Blog | Het laatste taboe op de werkvloer

Afgelopen zaterdag pakte Nieuwsuur groot uit met een item over het lerarentekort. ‘Een kwart van de kinderen leest zo slecht dat ze het risico lopen niet goed te kunnen functioneren later. Het bedrijfsleven waarschuwt dat er nú iets moet gebeuren’, opende het programma alarmerend. Later? We hebben nu al heel grote problemen met groepen mensen die niet goed kunnen lezen of schrijven! Analfabetisme mag dan in een land als het onze niet veel meer voorkomen (maar nog altijd een kwart miljoen mensen), er is een veel groter probleem waar te weinig aandacht voor is: laaggeletterdheid. We hebben het over, schrik niet, 2,5 miljoen mensen.

Iemand die laaggeletterd is is geen analfabeet, maar heeft wel de grootste moeite met lezen en schrijven. Als schoonmaakbedrijf kunnen we erover meepraten. Laaggeletterdheid registreren doen we niet. Stichting Lezen & Schrijven komt in een studie tot onthutsende cijfers: in de schoonmaakbranche gaat het om vier op de tien medewerkers. Nee, je hoeft geen kei in Nederlands te zijn om een goede schoonmaker te worden. Maar slecht in taal zijn heeft wel heel grote consequenties.



Een simpel voorbeeld: hoe vaak maken we het niet mee dat toekomstige medewerkers hun arbeidsovereenkomst niet direct tekenen, maar ‘thuis nog even willen doornemen’ - of door zoon- of dochterlief te laten voorlezen. Problematischer wordt het als medewerkers geen veiligheidsvoorschriften op middelen kunnen lezen. Hun takenlijst niet kunnen afvinken. Of tips over ergonomisch werken niet kunnen ontcijferen.

Natuurlijk doen we daar al heel veel aan. In de branche zijn we actief met taalcursussen, zoals ‘Taal op de werkvloer’. Bij Gom maken we belangrijke communicatie inmiddels zoveel mogelijk visueel, met pictogrammen. Mooie initiatieven, zeker, maar nog lang niet genoeg. Want het echte probleem zit veel dieper. Laaggeletterdheid is een taboe op de werkvloer. En niet zo’n kleintje ook.

Mensen schamen zich ervoor. Durven er niet voor uit te komen dat een formulier voor hen niet te lezen is. En dan is de stap om er iets aan te doen veel te groot. Dat veranderen we niet met wéér een nieuwe training, hoe goed bedoeld ook. Dat veranderen we alleen door het taboe te doorbreken. De groezelige deken die laaggeletterdheid bedekt wegtrekken is niet iets wat we als Gom alléén voor elkaar gaan krijgen. Daar is het probleem te groot, te ingewikkeld, te diep geworteld voor. Het is een agendapunt voor de hele branche, waarbij de hulp van experts op dit gebied onmisbaar is.

Het lerarentekort is niet direct een garantie dat we betere tijden tegemoet gaan. Als we niets doen, komt er een nieuwe generatie laaggeletterden aan. Dan wordt het een probleem dat, inderdaad, niet alleen onze branche maar het hele bedrijfsleven aangaat. Als Gom willen we graag het voortouw nemen. Bijvoorbeeld in het zoeken van samenwerkingspartners in de branche, dat dit jaar hoog op onze agenda staat. In dat kader was de recente donatie aan de Stichting Lezen & Schrijven er zeker niet één voor de bühne.

Wat doen we met het laatste taboe op de werkvloer? Het wordt tijd voor duidelijke taal wat mij betreft!

 

Marjolein Reijs

HR directeur Gom