Omzien naar duurzaam vastgoed, vooruitkijken naar de toekomst

Na maanden van onderhandelen is het zo ver: de onderhandelingen zijn klaar en het coalitieakkoord 2021 – 2025 is bekend. ‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’ is de titel van het akkoord. Maar, wat zijn nu de gevolgen voor het klimaatakkoord, de duurzaamheidsambitie van de overheid en wat gaat het kabinet de komende jaren hieraan doen?

Klimaatverandering is dé uitdaging van onze generatie. Goed klimaatbeleid biedt kansen om een duurzame en sterke economie op te bouwen en nieuwe banen te creëren. We maken Nederland klaar voor de toekomst – klimaatneutraal, fossielvrij en circulair – met een schone energievoorziening en groene industriepolitiek. Dit zijn de eerste paar zinnen van het hoofdstuk Duurzaam Land. Maar wat zijn de concrete doelstellingen van de coalitie?

Koploper worden in Europa bij het tegengaan van de opwarming van de aarde en in 2050 klimaatneutraal zijn. Om dit grote doel te behalen, is de doelstelling in stukken gehakt en verdeeld over meerdere ambities. Concreet, de doelstellingen van regering tot 2050:

• Doel van 2030 in de klimaatwet wordt aangescherpt tot tenminste 55% CO2-reductie. Om dit doel zeker te halen is het beleid gericht op een hogere opgave, namelijk 60% CO2-reductie in 2030;
• Na 2030 wordt ingezet op een reductie van 70% in 2035 en 80% in 2040;
• Er komt een Minister voor Klimaat en Energie en een onafhankelijk wetenschappelijke adviesraad beoordeelt het beleid en adviseert erover;
• Een Klimaat- en transitiefonds van € 35 miljard voor de komende 10 jaar. Dit is aanvullend op de huidige subsidieregeling Duurzame Energie SDE++

De ambitie van de coalitie is om in de kopgroep te zitten van deze transitie naar een groene industrie. Dat is een aanpak van wederkerigheid tussen overheden, bedrijfsleven en samenleving. Niet op basis van vrijblijvendheid, maar op basis van stevige, bindende maatwerkafspraken zorgt onze regering ervoor dat de Nederlandse industrie in Europa en wereldwijd de duurzame norm stelt. Hoe gaat dit gebeuren?

• De ambitie in de industrie wordt verhoogd;
• Bindende maatwerkafspraken met de 10 tot 20 grootste uitstoters van broeikasgassen;
• Prikkels voor verduurzaming worden versterkt door het verhogen van de marginale heffing bovenop de prijs in het Europese emissiehandelssysteem;
• Er wordt extra geïnvesteerd in onderzoek en innovatie van klimaat neutrale technologieën;
• MKB wordt geholpen met verduurzamen, er wordt gezorgd voor inzicht en advies. Verduurzaming wordt gestimuleerd en de regelingen worden versimpeld;
• Milieucriminaliteit en milieurisico’s worden stevig aangepakt.

Energie blijven we gebruiken maar dan in een andere vorm. We stappen over naar energiebronnen die geen broeikasgassen uitstoten en we zetten in op energiebesparing. Wat zijn de plannen?

• Stimuleren van het aanbod hernieuwbare energiebronnen (zon, wind, aardwarmte, groengas, etc.);
• Gaswinning in Groningen wordt zo snel als mogelijk afgebouwd;
• Er komen heldere afstandsnormen voor de bouw van windmolens op land;
• Kerncentrale in Borssele blijft langer open en de benodigde stappen voor 2 nieuwe kerncentrales worden gezet;
• Voor huishoudens geldt dat de hybride warmtepomp voor de meeste woningen een goede warmteoplossing is (subsidies).

Welke andere ambities staan in het coalitieakkoord die energie gaan besparen?

• Elektrisch vervoer wordt gestimuleerd, ook de tweedehandsmarkt. Ook duurzame stadslogistiek en vrachtverkeerd krijgt ondersteuning;
• Er worden afspraken gemaakt met bedrijfsleven en overheden over het stimuleren van thuiswerken (tip: kijk de Webinar over hybride werken van Facilicom Solutions);
• In 2030 alle nieuwe auto’s emissieloos en vanaf 2030 een systeem van Betalen naar Gebruik;
• De Glastuinbouw kan in potentie CO2-positief worden;

Wanneer ik het hoofdstuk Duurzaam Land lees zie ik dat er veel wordt gesproken over woningbouw, glastuinbouw, industrie en infrastructuur maar weinig over bijvoorbeeld de kantoren in Nederland. 1 januari 2023 moeten kantoren minimaal energielabel C hebben. Meer dan de helft van de kantoren voldoet echter nog niet aan deze verplichting waardoor deze kantoren officieel niet meer open mogen vanaf 1 januari 2023. Echter, verschillende gemeentes en omgevingsdiensten hebben al aangegeven hier niet strak op te controleren doordat daar niet de capaciteit voor is. Dit staat haaks op de zinnen ‘Dat is een aanpak van wederkerigheid tussen overheden, bedrijfsleven en samenleving. Niet op basis van vrijblijvendheid, maar op basis van stevige, bindende maatwerkafspraken’ en op het beleid om in 2030 60% CO2 gereduceerd te hebben. In mijn ogen een gemiste kans. Want, wat moeten de kantooreigenaren nu gaan doen? Komend jaar hard aan de slag om energielabel C voor elkaar te boksen of de gok nemen om het niet te doen door de berichten vanuit gemeentes en omgevingsdiensten?

Een goed punt is dat er een minister voor Klimaat en Energie komt en dat de ambitie is om van Nederland een toonaangevend land te maken op gebied van duurzaamheid en innovatie. Toch vraag ik mij af of dit wel genoeg is om in 2030 55% of 60% CO2 reductie te bewerkstelligen. Nog 8 jaar te gaan en het tempo moet omhoog, niet morgen of volgende week maar vanaf vandaag.

John Phernambucq - Projectmanager Energiemanagement