Bij een scan onder verpleeghuizen scoort het onderwerp hygiëne als laagste binnen het thema wonen en welzijn. Die conclusie staat in de vijfde voortgangsrapportage ‘Thuis in het verpleeghuis’ van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Wél doen verpleeghuizen het goed als het gaat om aandacht voor de cliënt. Met de grote werkdruk in de zorg is het begrijpelijk dat de focus van een zorgmedewerker in eerste instantie bij de cliënt ligt en niet bij schoonmaken. Het is de reden waarom Gom Zorg twee jaar terug ‘Samen’ introduceerde. Daarmee kunnen care-instellingen niet alleen alledaagse schoonmaaktaken uit handen geven, maar ook niet-medisch gerelateerde werkzaamheden.

De gebrekkige hygiëne in verpleeghuizen is niet meer dan een oppervlakkige vermelding op pagina 8 van het rapport. Alarmerend is de constatering wel. Juist in coronatijd is het belang van optimale hygiëne groot. Besmettingen in verpleeghuizen kunnen snel tot grote aantallen patiënten leiden. Omgevingscontaminatie is immers een belangrijke bron van besmetting. Niet alleen voor het COVID-19-virus, ook bij andere virussen die geregeld de kop opsteken in zorginstellingen zoals verpleeghuizen.

Kwaliteit per medewerker daalt

Het is niet alleen de werkdruk die ertoe kan leiden dat de schoonmaak onbewust op het tweede plan terechtkomt. Een andere conclusie in de voortgangsrapportage is dat het gemiddelde kwaliteitsniveau per medewerker daalt. Het aandeel verzorgenden (niveau 3) loopt langzaam terug. Hun plaats wordt ingenomen door medewerkers op niveau 1 en 2, zoals helpenden en woonassistenten. Dat kan ervoor zorgen dat het kennisniveau van de gemiddelde zorgmedewerker afneemt, ook op het gebied van hygiëne.

(Artikel gaat verder na informatieblok)

Overheid financiert extra personele inzet

De overheid komt zorgaanbieders te hulp met een tijdelijke maatregel in coronatijd: ‘SARS-COV-2-virus extra kosten’. Die beleidsmaatregel biedt financiële compensatie als zij gedwongen door corona moeten investeren in extra personeel. Niet alleen zorgpersoneel, een instelling kan er ook voor kiezen om meer schoonmaakmedewerkers in huis te halen. Als schoonmaaktaken worden verricht door gespecialiseerde medewerkers kunnen zorgmedewerkers de handen aan het bed houden. Vanuit de WLZ waren er al eerder extra gelden beschikbaar voor de inleen van externen, bedoeld om de hygiëne en de kwaliteit van de zorg verder omhoog te brengen.

Niet-medisch gerelateerde taken

Met die financiële overheidsondersteuning kunnen zorginstellingen daardoor meer schoonmaakmedewerkers in huis halen. ‘Samen’ van Gom Zorg gaat echter nog een stap verder. Samen-medewerkers nemen ook de taken over die verder gaan dan schoonmaak, de niet-medisch gerelateerde werkzaamheden. Dat vraagt weer andere expertise van een medewerker dan ervaring in de schoonmaak. Daarom zet Gom Zorg voor Samen gespecialiseerde medewerkers in, die een opleiding hebben gevolgd om zorgtaken over te nemen. Aanvullend worden deze medewerkers getraind ‘on the job’. Het gaat om werkzaamheden die weliswaar geen zorgopleiding vragen, maar de medewerkers in verpleeghuizen wel veel kostbare tijd vragen. Het opmaken van de bedden bijvoorbeeld, het ondersteunen op de linnenkamer, het schoonmaken van tilliften of het ontsmetten van rollators. Ook heeft een Samen-medewerker meer kennis van hygiëneborging.

Samen in de praktijk

Twee jaar na de introductie blijkt Samen in een behoefte te voorzien in care-instellingen. Veelzeggend waren de ervaringen bij de Haagse Wijk- en Woonzorg (HWW), een van de eerste opdrachtgevers. Hier is in de evaluatie nadrukkelijk aandacht besteed aan het aspect hygiëne. Uit een objectieve meting van HCN (Hygiëne Consult Nederland) bleek dat de inzet van Samen ertoe heeft geleid dat het algemene hygiënebeeld significant omhoog is gegaan. Opvallend genoeg ging HWW van start met Samen in de periode dat corona net in Nederland was uitgebroken. ‘De locatie moet er voordelen van hebben gehad tijdens de periode in het voorjaar dat COVID-19 veel cliënten en medewerkers in verpleeghuizen trof’, was een conclusie uit het evaluatierapport.