Nee, business as usual is het al weken niet meer bij Gom. Vooral voor de business unit Zorg is het door de corona-uitbraak elke dag improviseren. Dagelijks wisselen de bezettingen aan schoonmaakmedewerkers per locatie. Collega’s uit business units die tijdelijk thuis zitten, zoals Offices en Hospitality, springen bij. Die worden in korte tijd opgeleid voor het specialistische en veilige werken in ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Zo onvoorspelbaar zoals de dagelijkse praktijk is, zo gestructureerd gaat het er achter de schermen aan toe. Draaiboeken die nooit zijn gemaakt voor noodscenario’s als deze blijken ineens uit de grond gestampt te kunnen worden - én effectief te zijn.

Langs de lijn staan bij de hockey- en voetbalclub van haar kinderen is er al even niet meer bij voor Simone van de Velde, directeur van de business unit Zorg van Gom. En niet alleen omdat de sportlocaties dicht zijn. ‘De hele dag ben ik aan het bellen. De eerste call met medewerkers is om half acht ‘s morgens en het gaat door tot tien uur ‘s avonds. Al is het gelukkig niet elke avond. Ook in het weekend is het spannend. Maar tot nu toe valt het nog mee.’

Care-instellingen

Sinds de corona-uitbraak is Simone van directeur gepromoveerd tot crisismanager. Het is onvoorspelbaar, maar de onrust van de eerste weken is er een beetje van af constateert zij. ‘In de ziekenhuizen hebben we het onder controle, al is het nog elke dag opschalen en afschalen. Sinds we daar op 24/7-basis werken loopt het. Wat we nu merken is dat de care-instellingen gaan komen. Die schalen op zodra er een coronageval is, maar protocollen zijn daar veel minder uitgebreid. Of die zijn er helemaal niet. Dan is het: er is corona, maar wat moeten we nu? Wat kan wel, wat kan niet als je een kamer binnenloopt? Hoe behandel je het linnengoed? Wij volgen altijd onze eigen protocollen. Maar als onze schoonmaakmedewerkers door de zorgmensen anders worden geïnstrueerd, maakt dat onze mensen toch onzeker.’

Trainingsvideo

En dat terwijl schoonmakers in de zorg toch al rondlopen in de coronabrandhaarden. ‘Ondanks dat onze mensen heel vaak in isolatiekamers werken of met bacteriën te maken hebben, vinden ze het spannend. Het is ook continu in het nieuws. Dat maakt het heel heftig. Daarom hebben we trainingsvideo’s opgenomen om uit te leggen wat we doen. Hoe we het doen met beschermende middelen. Dat we protocollen hebben. Er haken ook schoonmakers af, bijvoorbeeld omdat zij zelf tot een risicogroep behoren. Dan kijken wij of we een andere schoonmaakplek hebben. Dat gaat in goed overleg, je hebt er niks aan om mensen te verplichten.’

Psychische hulp aanbieden

De zorg voor schoonmakers is niet alleen maar functioneel. Simone: ‘Schoonmakers zien mensen aan beademingsapparaten liggen. Er overlijden patiënten, dat zien ze ook. Daarom bieden we psychische hulp. We hebben een sociale hulplijn waar mensen naartoe kunnen bellen, ook na werktijd. Daarvoor hebben we een professioneel bureau met psychologen ingeschakeld. Er zijn spreekuren voor schoonmakers in ziekenhuizen. Daar kunnen ze hun verhaal kwijt. We wisselen van afdeling, zodat schoonmakers niet altijd die ene afdeling hebben. We letten erop dat ze aan hun rust toekomen en vrije tijd krijgen. Maar je ziet ook vaak dat mensen die rust niet willen nemen. ‘Hier kan ik iets betekenen, laat mij maar doorgaan’, zeggen ze dan. Daarvoor moet je mensen weleens in bescherming nemen. Het is wel de bedoeling dat iedereen het volhoudt.’



Want: er is nog niets te zeggen over het vervolg. ‘Dat is misschien wel de meest gestelde vraag. Maar daar kan niemand een antwoord op geven. Het is elke dag weer afwachten wat het RIVM meldt. We zijn nu meer dan drie weken onderweg en we mogen nog een tijdje.’

Intern uitzendbureau

Veel van haar dagelijkse telefoontjes zijn met collega Monique Odijk, hr-manager talentontwikkeling en innovatie. ‘Maar de instroom van nieuwe medewerkers, het opleiden en doorstromen van bestaande medewerkers is in één klap stil komen te liggen. We hebben een rigoureuze omslag gemaakt. De recruitmentafdeling van Gom is een intern uitzendbureau geworden. Wat we doen, is het matchen van de flexpool van medewerkers in kantoren en hospitality die momenteel geen werk meer hebben. Ruim driehonderd medewerkers hebben we zo al aan het werk kunnen helpen’



Collega’s die geen werk hadden, maar ook geen vakgerichte training in een tijd waarin kennis van zaken in de zorg extra belangrijk is. Daarom is een compleet stappenplan opgetuigd om hen versneld op te leiden. Monique: ‘Met de trainers hebben we de behoefte aan opleiding op een andere manier ingevuld. We zijn het proces meer digitaal gaan inrichten, online.’

Maatwerkprotocollen

De trainingsvideo’s zijn er specifiek op gericht om medewerkers ‘van buiten’ snel vertrouwd te maken met de zorg. Dat is een sector waar de schoonmaak er heel anders aan toe gaat. ‘Dat zijn praktische instructies: hoe pak je iets aan, hoe kleed je je, hoe was je je handen? We kijken naar onze eigen protocollen maar ook naar die van de opdrachtgever. Aanstaande maandag gaan wij schoonmaken op een grote zorglocatie in Rotterdam die speciaal voor deze crisistijd is gebouwd. De locatie is bedoeld om ziekenhuizen te ontlasten en wordt ingericht als tijdelijke zorglocatie voor patiënten met en zonder corona, die niet naar het ziekenhuis hoeven maar ook niet thuis kunnen blijven. Daar moeten we weer in korte tijd maatwerkprotocollen implementeren. Niet alleen voor de schoonmakers, ook moeten we de leidinggevenden daar instrueren: waar let je op?’



In de training is er ook aandacht voor de menselijke kant van het werk. ‘Het is niet alleen omscholen, het is ook mensen voorbereiden op het werk. Wat is het wat we doen? Wat doen we aan veiligheid? Het is ook belangrijk dat het thuisfront, de familie, weet dat we veilig werken in een veilige omgeving. In deze tijd ervaren we echt specialisme, kennis van zorg, echt tot uiting komt.’

Buddysysteem

Na de training worden de opgeleide collega’s niet zomaar ‘losgelaten’ in instellingen. ‘Je kunt niet iemand die in de hospitality werkt ineens de werkvloer in een ziekenhuis op sturen. Daarom krijgen ze een buddy, een medewerker die meer ervaring heeft. Het is belangrijk dat ze kunnen meedraaien met een ervaren iemand en kunnen meekijken, zodat niet alleen de extra handjes er zijn maar ook de extra ogen.’

Blended leren

Als de coronacrisis ons nu al iets leert, is het wel dat we razendsnel kunnen vernieuwen, zegt Monique. ‘Opleiden betekende vaak dat mensen fysiek naar je toe kwamen of jij naar mensen toe ging. We zijn ineens versneld aan het blended leren. Er is nu meer acceptatie van leren op afstand. Je ziet dat mensen het steeds meer eigen maken. Trainers die als eerste riepen: o nee, dat moet je fysiek doen, zijn nu zelf enthousiast filmpjes aan het maken. We zien nu dat het gewoon werkt. Als het niet anders kan, dan kan het.’

Lees meer over Gom Zorg