Hoe staat het er momenteel voor met robotisering in de glas- en gevelreiniging? In hoeverre doen robots al hun intrede in deze specialistische tak van sport? Service Management vroeg het aan Michel Jonkhof, Senior Klantmanager Specialistische Reiniging bij Gom.
Zonnepanelen reinigen met robot
Net als in de rest van de schoonmaakwereld, wordt er volgens Jonkhof ook in de glas- en gevelindustrie gekeken naar de mogelijkheden op het gebied van robotisering. Zelf werkt hij inmiddels met een robot die wordt ingezet voor het reinigen van zonnepanelen. Deze dienst heeft het schoonmaakbedrijf net als glas- en gevelonderhoud ondergebracht in de business unit Gom Specialistische Reiniging. “Eerder maakten we zonnepanelen altijd schoon met een telewash-systeem en osmosewater. Dat is fysiek zeer zwaar voor de medewerkers. Vanuit de Arboregelgeving zitten er ook beperkingen aan het werken met zo’n telescoopsteel om overbelasting te voorkomen. Daarnaast zijn zonnepanelen vaak lastig te bereiken, bijvoorbeeld als ze op schuine daken liggen.”
De SolarMax, zoals de robot heet, moet daar verandering in brengen. “De machine, die ook ingezet kan worden voor reiniging van glazen daken die niet beloopbaar zijn, staat op rupsbandjes en heeft een borstel voor- en achterop. Het osmosewatersysteem wordt op de robot aangesloten. Daarmee spoel je de zonnepanelen af nadat deze met de borstels gereinigd zijn”, legt Jonkhof uit. De zonnepaneelreinigingsrobot is uitgerust met vier sensoren die ervoor zorgen dat de machine stopt aan het einde van een reeks panelen en aan het einde van het dak. Daardoor valt de robot niet naar beneden als hij per ongeluk te dicht naar de rand wordt gestuurd.
Medewerkers opgeleid om robot te besturen
Voordat er schoongemaakt kan worden, moet de zonnepaneelreinigingsrobot op zijn plek gezet worden. Hoe dat gebeurt is afhankelijk van het soort dak. “Als het om een plat dak gaat, kan de medewerker de robot zelf op zijn plek neerzetten. In andere gevallen gebruiken we een speciaal hijssysteem.” Vervolgens zoekt de medewerker die de robot gaat besturen om een plekje waar hij goed overzicht heeft, zodat hij uiteindelijk de robot via een soort controller kan besturen.
“Twee van onze medewerkers zijn opgeleid door de leverancier om met de SolarMax te kunnen werken. We hebben toentertijd gezocht naar enigszins technische medewerkers die het ook echt leuk zouden vinden om met zo’n machine te kunnen werken. Het vergt immers wel wat oefening en training.”
De zonnepaneelreinigingsrobot neemt veel fysiek zwaar werk weg voor de medewerkers
Fysieke belasting medewerkers sterk verminderen
En dat is gelukt, want de twee medewerkers zijn razend enthousiast. “Ze vinden het heel gaaf om met de robot te werken. Het is echt leuk om te doen. Daarnaast is ook het resultaat dat je ermee bereikt leuk om te zien. Je ziet het echt opknappen. Terwijl je met de robot bezig bent, zie je de vuillagen verdwijnen. Daarnaast gaat het werk ook nog eens een stuk sneller.”
Maar het allergrootste voordeel zit hem toch ergens anders in, stelt Jonkhof. “Het neemt veel fysiek zwaar werk weg voor de medewerkers. Het komt ten goede van hun fysieke gesteldheid en onze medewerkers zijn het allerbelangrijkst.”
Robotisering glas en gevel lastig door veel factoren
Hoe staat het er verder voor op het gebied van robotisering in glas en gevel? “Het is best lastig, en vooral ook behoorlijk duur, om dit soort werkzaamheden volledig te robotiseren. Je hebt met veel verschillende factoren te maken. Er zijn enorm veel soorten gevels, kozijnen, ramen, boeidelen, et cetera. Daarom is de kennis van de specialisten erg belangrijk en blijf je volgens mij altijd wel afhankelijk van de mensen die het werk uitvoeren. De ontwikkelingen die nu gaande zijn, zijn vooral ondersteunende machines of materialen.”
Kleine ontwikkelingen ten goede van medewerkers
Zo vertelt Jonkhof over speciale borstels voor het reinigen van gevels. “Die kun je zowel horizontaal als verticaal aan de hoogwerker monteren, afhankelijk van de gevel. De borstels zijn aangesloten op het osmosewatersysteem en daarmee kun je de gevels schoonborstelen. Je kunt het een beetje zien als de borstels in een wasstraat”, legt Jonkhof uit. “Dit is echt zo’n ontwikkeling die de medewerkers fysiek moet ontlasten. Daarnaast helpt het om sneller en efficiënter te werken. Er zijn dan ook zeker ontwikkelingen in de branche gaande, maar het zijn kleine stapjes. Gelukkig kom je er met kleine stapjes ook!”
Je hebt met veel verschillende factoren te maken. Daarom is de kennis van de specialisten erg belangrijk
Robots erg dure oplossingen
Er is overigens al wel een klein aantal robots voor het reinigen van glas en gevels, vertelt Jonkhof. “Die worden aan de gevel gehangen door middel van een circuit van kabels. Ik zie daar wel toekomst in, maar dan pas op de langere termijn. Momenteel is het naar mijn idee een erg dure oplossing. Niet alleen doordat de machines duur zijn om aan te schaffen, maar ook doordat ze maar op een bepaald aantal gevels kunnen worden ingezet. Daardoor wordt de terugverdientijd enorm lang. Daarnaast moet je ook nog die hele kabelconstructie op de gevel laten monteren. Bedenk daarbij dat er ook ander onderhoud aan de gevels gepleegd moet worden. Stel dat er een raam of zonnewering sneuvelt… Normaal gesproken zijn gebouwen uitgerust met gondels of komt er een hoogwerker die voor meerdere geplande werkzaamheden wordt ingezet. Als je zo’n robot hebt hangen in plaats van een gondel, dan kosten reparaties opeens veel meer.”
Ter ondersteuning in plaats van vervanging
Jonkhof en zijn collega’s volgen de ontwikkeling op dit gebied uiteraard nauwgezet, “maar voor ons is het op dit moment nog te vroeg. Ik zie het nog niet zo snel gebeuren dat robots glazenwassers of gevelreinigers gaan vervangen. Ik denk eerder dat de huidige weg, waarbij de ontwikkelingen vooral dienen ter ondersteuning en het ontlasten van medewerkers, zal voortzetten. Hetzij in de vorm van een soort operator, maar de medewerkers zullen altijd het belangrijkst blijven.”
Ik zie het nog niet zo snel gebeuren dat robots glazenwassers of gevelreinigers gaan vervangen
