Elk jaar vindt begin januari in Las Vegas de CES plaats, ‘s werelds grootste techbeurs. Het is de beurs waar de grote consumentenmerken innovaties presenteren die we niet lang daarna terugvinden in onder meer onze smartphones. De schoonmaakbranche komt misschien minder in het nieuws met prominente innovaties. Maar business as usual is het voor 2020 zeker niet. Aan het begin van een nieuw jaar maken we een ronde langs de business units van Gom. Keywords: de 24/7 economie, taakherschikking, de krimpende arbeidsmarkt en - daar is-ie weer - toch ook duurzaamheid.

Dat de economie steeds meer een volcontinubedrijf aan het worden is, merkt ook Gom. ‘Een klant wil over het algemeen zoveel mogelijk produceren. De downtime, de tijd wanneer niet wordt geproduceerd, wordt steeds korter’, zegt business unit directeur Huub Kattenpoel van foodspecialist Kleentec. ‘Dat vraagt van ons een heel grote mate van flexibiliteit. Zeventig, tachtig procent van het werk gebeurt ‘s nachts. Zorgdragen voor optimale kwaliteit, uitsluiten van risico’s, samen met de klant kijken hoe zaken (nog) efficiënter ingericht kunnen worden. En dit in balans met de toenemende arbeidsmarktkrapte zijn interessante uitdagingen, waar wij graag voortvarende stappen in willen blijven zetten.



Ook Michel van den Berg, business unit directeur Onderwijs ziet schoonmaakmedewerkers actief worden op andere tijden. ‘De trend is dat hbo-instellingen en universiteiten steeds langer open zijn. Het worden meer verblijf- en ontmoetingsplaatsen. Ook door volwassenenonderwijs blijven scholen langer open. Je moet daarom je schoonmaaktijden en -frequenties aanpassen. Dat vraagt van ons een ander soort dienstverlening. Het is al lang niet meer schoonmaken op het moment dat een gebouw leeg is. En overdag schoonmaken vraagt een ander type schoonmaker. Die moet meer hospitalityminded zijn.’

Balans in leeftijdsopbouw

Hospitalityminded, maar als het aan HR-directeur Marjolein Reijs ligt vooral diverser in leeftijdsopbouw. ‘Je ziet de populatie in de schoonmaak verouderen. De gemiddelde leeftijd loopt nog elk jaar op. Die leeftijdsopbouw willen we meer in balans zien te krijgen. De vraag is: hoe krijgen we jongeren binnen? Hoe zetten we onszelf neer als een aantrekkelijke werkgever? Dat is in de huidige arbeidsmarkt heel lastig.’ Lastig maar niet onmogelijk. De arbeidskrapte was voor Gom vorig jaar al reden om de werving anders aan te pakken. Speeddates voor specifieke klantlocaties leverden een onverwacht groot succes op.

‘Samen’

De zorg is een van de branches die al langer vooroploopt in de strijd om personeel. Met de lancering van ‘Samen’ zette Gom Zorg vorig jaar een echte ‘innovatie’ neer. Business unit directeur Simone van de Velde: ‘Er is heel enthousiast gereageerd door de markt. We zijn gebeld door meerdere televisiezenders en in februari uitgenodigd om te presenteren op een groot symposium. In 2020 gaan we Samen bij alle klanten onder de aandacht brengen.’ Samen is een goed voorbeeld van taakherschikking: activiteiten overnemen van de overbezette eerste zorgmedewerkers, die amper nog te vinden zijn. Van de Velde: ‘Voor de opdrachtgever lost het in eerste instantie een stukje van zijn arbeidsproblematiek op. Voor Samen zetten wij plus-medewerkers in die een hoger salaris krijgen, maar die plus-medewerker is altijd nog goedkoper dan een zorgmedewerker. Een opdrachtgever kan met de inzet van Samen dus bezuinigen op zijn zorgbudget.’

Maatschappelijk thema

Afgelopen jaar is veel discussie ontstaan over schadelijke stoffen, zoals bijvoorbeeld fijnstof en chroom-6. Zo is fijnstof in korte tijd uitgegroeid tot een groot maatschappelijk issue. Hoe meer erover bekend is, hoe duidelijker het wordt wat precies de gevaren zijn voor de volksgezondheid. In 2020 zal deze discussie verder opgevoerd worden, wet- en regelgeving zal worden aangescherpt en schoonmaakbedrijven krijgen een aanzienlijke rol in de reiniging en verwijdering van deze gevaarlijke stoffen.

Huismeesterdiensten

De eerder genoemde personeelskrapte is er indirect de oorzaak van dat Gom Specialistische Reiniging de vraag naar de nieuwe dienst ‘Huismeesters’ ziet toenemen. ‘Die huismeester kan klein technisch onderhoud verrichten. Woningcorporaties kunnen die taken bij gebrek aan personeel niet altijd zelf meer invullen. Vaak wordt het gedaan door technische installatiebedrijven, maar die tarieven liggen veel hoger’, weet directeur Peter Hoeijmans. Ook ontwikkelingen in de samenleving dragen ertoe bij. ‘Je ziet dat sociale controle belangrijker wordt. Hoe is het gebruik van de openbare ruimte? Hoe zorgen we ervoor dat het voor alle partijen goed blijft en hoe spreken we mensen er op een nette manier op aan?’

Trainingen

Mede omdat de schoonmaker ‘socialer’ wordt, gaat Gom actiever aan de slag met trainingen rond agressie en veiligheid, zegt directeur Kwaliteit Ad van Poppel. ‘Vanuit Kwaliteit is het een belangrijk thema. Hoe worden mensen getraind, wat hebben we nu al aan instructie voor mensen? We zijn bezig met trainingen op het gebied van agressie en geweld. Waar mogelijk gebruiken we het trainingsprogramma van onze klanten. Opdrachtgevers in bijvoorbeeld verslavingszorg trainen hun eigen medewerkers al. Waarom dan niet aangehaakt bij die trainingsmethoden?’

Circulariteit

En dan is er nog iets wat het stadium van trend al lang voorbij is maar onverminderd actueel blijft: ‘De markt heeft veel meer behoefte aan circulariteit’, weet Richard de Maar, business unit directeur Gom Offices. ‘Er komen meer vragen over onze CO2-uitstoot, over hoe wij omgaan met materialen en middelen en met afval. Maar de vraag hoe groot de impact van schoonmaak eigenlijk is, is lastig te beantwoorden.’ Ook voor de markt zelf, zegt hij. ‘Duurzaamheid staat corporate bij onze grote klanten structureel op de agenda, maar iedereen is nog zoekende.’

‘Iedereen wil circulair’

Karin van den Heuvel van Gom Hospitality deelt die mening. ‘Ineens wil iedereen circulair. Maar als je vraagt: wat wil je ermee, dan is dat vaak nog onduidelijk. Het gaat met heel kleine stapjes. Een hotel schiet er misschien niet eens veel mee op. Ik denk dat de gemiddelde toerist er nog niet naar kijkt. In de zakenmarkt is het wel heel belangrijk. Er zijn op Europees niveau grote opdrachtgevers die het hun medewerkers niet meer toestaan hotels te boeken die niet voldoen aan een duurzaamheidskeurmerk. Dán begint een hotel er wel over na te denken, want dat is gemiste omzet.’ En gemist kostenvoordeel. ‘Veel hotels zeggen al: gebruik uw handdoek tweemaal. Dat is heel mooi als je het ophangt aan de gedachte dat die handdoek dan een keer minder gewassen hoeft te worden. Maar het scheelt dat hotel ook gewoon 39 cent. Aan de ene kant laat je zien dat je bezig bent met het milieu, aan de andere kant levert het ook wat op.’