Dubbele diensten bij Gom: ‘Vanwege corona is het bij ons al wekenlang spitsuur’

Schoonmaker mag in deze coronacrisis gerust een vitaal beroep worden genoemd. Want juist nu is reinheid in seniorencomplexen, waar besmettingen op de loer liggen, van levensbelang.

Bij Gom, de schoonmaaktak van het Schiedamse familiebedrijf Facilicom met zo'n 10.000 medewerkers, weten ze daar alles van. Er worden dubbele diensten gedraaid omdat extra moet worden 'gepoetst' en ontsmet. "Het is bij ons al een maand spitsuur."

Business as usual is het al weken niet meer bij Gom. "Door de corona-uitbraak is het elke dag improviseren", zegt Simone van de Velde, business unit directeur Gom Zorg. "Dagelijks wisselen de bezettingen aan schoonmaakmedewerkers per locatie. Collega's van andere business units die tijdelijk thuiszitten, springen bij. Ze zijn in korte tijd opgeleid voor het specialistische en veilige werken in ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Zo onvoorspelbaar als de dagelijkse praktijk is, zo gestructureerd gaat het er achter de schermen aan toe. Voor noodscenario's als deze zijn nooit draaiboeken gemaakt. Die hebben we snel uit de grond moeten stampen, en dat is gelukt."

We werken 24 uur per dag in ziekenhuizen, zeven dagen per week

Opschalen

Van de Velde doet ook dienst als crisismanager. Ze constateert dat de onrust van de eerste weken er een beetje af is. "In de ziekenhuizen hebben we het onder controle, al is het nog elke dag opschalen en afschalen. We werken er 24 uur per dag, zeven dagen per week. De zorginstellingen schalen op als er sprake is van een coronageval. Wat kan wel en wat kan niet als je een kamer binnenloopt? Hoe behandel je het linnengoed?"

Gom volgt altijd haar eigen protocollen. Maar als het schoonmaakpersoneel door de zorgmedewerkers wordt geïnstrueerd, kan dat onzekerheid met zich meebrengen. "Hoewel onze mensen heel vaak in isolatiekamers werken of met bacteriën te maken hebben, vinden ze dat dan spannend. Het is ook continu in het nieuws, dat maakt het heel heftig. Daarom hebben we trainingsvideo's opgenomen om uit te leggen wat we doen. Hoe we het doen met beschermende middelen. Dat we protocollen hebben. Er haken ook schoonmakers af, bijvoorbeeld omdat zij zelf tot een risicogroep behoren. Dan kijken wij of we voor hen een andere schoonmaakplek hebben. Dat gaat in goed overleg, je hebt er niks aan om mensen te verplichten."

Nog meer dan anders zie je nu dat schoonmakers ook een sociale rol vervullen, met name in seniorencomplexen

Traumatisch

De schoonmakers worden soms keihard geconfronteerd met de gevolgen van corona. Ze zien mensen aan beademingsapparaten liggen en zien patiënten overlijden. Daarom biedt Gom hun psychische hulp. Er kan worden gebeld naar een sociale hulplijn waarvoor een professioneel bureau met psychologen is ingeschakeld. Daar staat tegenover dat de medewerkers ook een sociale functie vervullen.

"Onze medewerkers zijn vaak een vast gezicht op de locaties. Nog meer dan anders zie je nu dat zij ook een sociale rol vervullen, met name in seniorencomplexen", vertelt Dennis Ottenhoff, operationeel manager bij Gom Openbare Ruimten. "Bewoners zitten dagen alleen binnen. Onze schoonmakers hebben extra aandacht voor hen. Dat zit soms in kleine dingen, zoals even zwaaien of een kort briefje onder de deur om elkaar sterkte te wensen. Bij één complex viel het ons op dat de gemeenschappelijke binnentuin er vanwege het onkruid en vuil slecht bij lag. Hoewel het niet onder onze opdracht valt, hebben wij er voor gezorgd dat alles er weer spic en span uit kwam te zien, zodat de bewoners op een veilige manier een frisse neus kunnen halen en van het zonnetje kunnen genieten."

Behoeften

Bij veel opdrachtgevers van het schoonmaakbedrijf ontstond bij de intrede van het coronavirus enige paniek en was er behoefte aan duidelijke informatie. Gom zette direct projectgroepen op om de ontwikkelingen in de gaten te houden en snel te kunnen schakelen om de juiste acties uit te zetten. Ottenhoff: "In sommige branches, de onderwijs- en leisuretak bijvoorbeeld, staat het schoonmaakonderhoud nagenoeg stil. Aan de andere kant moet worden ingespeeld op de behoeften in andere segmenten. Zo worden glazenwassers die nu even boventallig zijn, ingezet bij bijvoorbeeld een woningbouwcorporatie waar juist extra mensen nodig zijn. Het vraagt ontzettend veel flexibiliteit van ons personeel zodat de dienstverlening overal kan doorlopen."

We focussen op het ontsmetten van onderdelen in een complex waar men het meest in contact mee komt: deurklinken, liftknoppen, trapleuningen

Gom moest met veel opdrachtgevers in gesprek om te anticiperen op de gevolgen van de coronacrisis. Zo werden recreatieruimten van seniorencomplexen gesloten en kwamen vertrouwde werkprogramma's noodgedwongen te vervallen. "Periodieke werkzaamheden, zoals machinaal schrobben van de harde vloeren of galerijreiniging zijn komen te vervallen", zegt Ottenhoff. "We focussen nu op het ontsmetten van de onderdelen in een complex waarmee men het meest in contact komt: deurklinken, trapleuningen, liftknoppen, brievenbussen. Bij bewoners van verscheidene woningbouwcorporaties waarvoor wij werken, is corona geconstateerd. Wij krijgen dan de opdracht het gehele complex te reinigen en te ontsmetten. Door onze landelijke dekking zijn wij binnen een uur aanwezig om dat te doen. We merken dat dat vertrouwen en rust geeft voor de andere bewoners die in het complex wonen."

Steunbetuigingen

Waar met name de mensen in de zorg worden gesterkt door de vele vindingrijke steunbetuigingen van betrokkenen lijkt de schoonmaakbranche misschien een beetje te worden vergeten. Ottenhoff spreekt dat echter tegen. "De koning en premier Rutte hebben de schoonmakers meermaals benoemd in hun speeches. De aandacht en het respect dat nu ontstaat, geeft het vak eindelijk het aanzien dat het verdient. Binnen ons bedrijf is altijd al ontzettend veel waardering voor de medewerkers. Dat geven we gestalte op de landelijke Dag van de schoonmaker en de Nationale Complimentendag, maar ook door bijvoorbeeld de jaarlijkse uitreiking van de Gom Awards."

In deze extreme situatie zijn inmiddels op allerlei locaties bij Gom bloemen, lekkernijen en kleine attenties bezorgd. "Vaak op persoonlijke titel of vanuit leidinggevenden", vertelt Ottenhoff. "Maar het belangrijkste 'cadeau' is de enorme waardering en de bevestiging van het belang van het schoonmaakwerk. Daar zijn we blij mee."


Dit artikel is eerder gepubliceerd door het Algemeen Dagblad.

Meer nieuws?/node/930