Organisaties en bedrijven veranderen vaak geruisloos. Maar niet altijd gaat een verandering ongemerkt voorbij. De cultuur, structuur of werkwijze van een organisatie bijsturen is een ingrijpend proces. Het vraagt iets van mensen, van teams en van de hele organisatie zelf. Vaak is verandermanagement het middel om effectief toe te werken naar een nieuwe cultuur, structuur of manier van werken.
Waarom is veranderen zo moeilijk?
De structuren, processen, beleidslijnen, doelen en meetbare resultaten staan op papier. Belangrijke strategische beslissingen zijn genomen, projectplannen liggen gereed voor implementatie en de KPI’s zijn vastgesteld. Alle seinen lijken op groen te staan. Lijken, omdat dit nog maar één deel is van het verandertraject.
Het meetbare en controleerbare is wat in managementtaal ‘de bovenstroom’ wordt genoemd.
Die bovenstroom wordt weleens vergeleken met een ijsberg in het water. Alleen de top is zichtbaar. Wat zich daaronder afspeelt, is niet alleen onduidelijk. Het lijkt vooral ook ongrijpbaar. Waar in de bovenstroom alles kan worden gemeten en gecontroleerd, is het gissen wat er precies in de onderstroom speelt. Die onderstroom is de optelsom van de organisatiecultuur, de waarden, de overtuigingen, de gedragspatronen en de emoties van medewerkers. In die onderstroom zijn onzichtbare krachten aan het werk. Krachten die de implementatie van veranderingen ernstig kunnen dwarsbomen. Het is immers een menselijke eigenschap om weerstand tegen elke verandering te hebben. Om bang te zijn voor iets wat niet bekend is. Of onzeker over wat de toekomst gaat brengen.
Verandermanagement in de facilitaire sector in opmars
Ook in facility management is er steeds meer vraag naar verandermanagers. Die groeiende betekenis heeft alles te maken met de grote ontwikkelingen die op facilitair vlak op de achtergrond spelen. Het zijn vooral deze drie thema’s die het facilitaire landschap in organisaties en bedrijven flink aan het opschudden zijn: de ‘war on talent’, hybride werken en toenemende digitalisering.
Verandermanager of Projectmanager?
Projectmanagement en verandermanagement liggen dichtbij elkaar. De twee disciplines zijn niet hetzelfde. De projectmanager heeft een afgebakend doel, SMART-gedefinieerd. De projectmanager is vooral gefocust op de bovenstroom. Terwijl de verandermanager de onderstroom als werkterrein heeft, en vaak aan het begin staat van een project zonder duidelijk einde. Zijn of haar taak ligt vooral op een minder grijpbaar vlak: hoe mensen werken en denken binnen een organisatie. Het uiteindelijke doel is om medewerkers mee te nemen in nieuwe omstandigheden en doelstellingen en hen erop voor te bereiden dat zij die verandering accepteren en adopteren. Gedrag, houding en cultuurverandering laten zich echter moeilijk in meetbare eenheden uitdrukken.
Verandermanagement is niet beter dan projectmanagement. Het is een aanvulling erop. De twee rollen zijn onlosmakelijk verbonden aan elkaar.
