Björn Weertman begon 1 oktober als operationeel directeur bij Gom. Met Corona als bepalende factor niet echt een rustige periode om in te stappen bij een schoonmaakbedrijf. We spreken hem over deze roerige periode.
Je kwam midden in de coronaperiode bij Gom binnen. Wat is jou het meest opgevallen?
Als ik terugkijk dan is het belang van schoonmaak veel duidelijker geworden. Waar mensen binnen de sector dit natuurlijk al jaren vinden, is dit aan opdrachtgeverszijde ook duidelijker geworden. Logisch, omdat niet grondig schoonmaken in deze tijden een enorme impact kan hebben. Het belang van hygiëneborging zet het werk van schoonmaakmedewerkers écht in een ander daglicht. Dat betekent ook andere vragen van klanten. Steeds vaker komt de vraag over advies over borging van hygiëne en een veilige omgeving voor gebouwgebruikers. De huidige situatie hebben we nog nooit eerder meegemaakt. Het is ook begrijpelijk dat klanten ons als expert vragen mee te denken. Of adviseren wat zij het beste kunnen doen.
Welk advies geef je dan? Of is het altijd maatwerk?
Maatwerk ja, maar de hoofdthema’s zijn wel vaak gelijk. De gezondheidszorg is momenteel een wereld apart. Daar zijn onze mensen steeds vaker aangesloten bij de Outbreak Management Teams van de instellingen. In het onderwijs, in kantoor- en hospitalityomgevingen adviseren we actief over aanpassingen in handelingen, frequenties en uitvoeringsmethoden.
Vaak desinfecteren in deze tijd waarschijnlijk?
Een groot misverstand! Wij kregen inderdaad regelmatig de vraag of het niet beter is om alles elke keer te desinfecteren. Onderzoek leert dat dit niet nodig is. De microvezelmethodiek voldoet in veel situaties, is effectiever en voorkomt schijnveiligheid. In standaardsituaties voegen desinfecterende middelen niets toe. Ook de VSR is hier duidelijk in. Zorgvuldig schoonmaken volgens de microvezelmethode verwijdert nagenoeg alle micro-organismen, inclusief virusdeeltjes en overig vuil. De tijd doet de rest. Goede handhygiëne en afstand houden, gecombineerd met goede schoonmaak is zeer effectief.
Uiteraard zijn er voor desinfectie uitzonderingen. Zoals in zorgomgevingen, de voedingsmiddelenindustrie of desinfecties na besmetting. We begrijpen goed dat klanten vragen om desinfectiezuilen, maar laten we niet doorschieten en naast schoonmaak alles altijd willen desinfecteren. Doseer en pas je frequenties aan op specifieke situaties, dat is belangrijker. Hoe, daar adviseren we onze klanten actief over.
Afschalen, opschalen en meebewegen met kosten dus?
Ja. Het is een misverstand dat als de bezetting van gebouwen naar 50% gaat, de kosten van schoonmaak ook 50% afnemen. Evenmin stijgen de kosten automatisch 50% bij eenzelfde toename. Het betekent wél dat je andere accenten legt. Concreet: als bepaalde ruimten of bureaus in kantoren niet meer gebruikt worden, kun je die wellicht overslaan. Maar je periodieke werk blijft gewoon doorlopen. En flexplekken vragen om een duidelijk andere schoonmaakbenadering, want je wilt niet dat besmetting plaatsvindt van de vorige gebruiker op de volgende. Hygiëneborging is dus key. Handcontactpunten hebben extra aandacht nodig en voor sanitaire ruimten moet je ook naar handelingen en frequenties kijken. En vergeet de verkeersruimten niet, waar je met schoonmaak in het zicht van gebruikers bovendien bijdraagt aan het veiligheidsgevoel.
De uitdagingen verschillen in detail wel in sectoren. Neem het onderwijs. Op een ROC is een reiniging van 3x per week in klaslokalen geen uitzondering, maar in coronatijd is dat onvoldoende. Voor basisonderwijs staan de uitvoeringsfrequenties vaak al zo strak, dat extra aandacht voor handcontactpunten toch om meer tijd vraagt. En een lagere klasbezetting kan betekenen dat je minder tafels hoeft te doen, maar als alle tafels in gebruik blijven bij wissels van leerlingen kun je ze niet overslaan. Ik ben blij dat we specialisten per sector hebben die onze klanten in de praktijk adviseren.
Je noemde flexplekken. Hoe richt je de schoonmaak daarvan in coronatijd goed in?
Naloop tijdens de dag is daarvoor een logische actie. Soms hebben opdrachtgevers een eigen systeem, waarin gebruik en registratie vastligt. Maar vaak ook niet. Bij flexplekken bewijst onze sleeve goede diensten. Gemakkelijk voor gebouwgebruikers én schoonmakers. Schoonmaakkits voor gebruikers worden genoemd, maar dit is lang niet altijd een oplossing. Zeker niet als je weet dat niet op de juiste manier schoonmaken zorgt voor schijnveiligheid. We moeten ons realiseren dat schoonmaken een vak is. Te veel reinigingsmiddel bijvoorbeeld zorgt voor methodefouten en extra inspanning van de schoonmaker om het opgebouwde residu weer te verwijderen.
Resultaatgericht schoonmaken in coronatijd, past dat wel?
Vaak is de basis van resultaatgerichte contracten dat je schoonmaakt wat vuil is. Daarbij speelt het zien van vervuiling een grote rol. En daar wringt het in coronatijdperk: het virus laat zich niet zien en dus ontkom je niet aan een inspanningsgerichte component. Denk aan de handcontactpunten bijvoorbeeld. Wat volgens een traditioneel resultaatgerichte opleverstaat van een jaar geleden vaak voldoende is, is dat nu niet meer.
Stel je voor dat een bureau aan de bovenzijde stof en vlekvrij moet zijn. Ondanks een besmetting kan het er best schoon uitzien. En een VSR-meting zal dat bureau ook doorstaan. Wil je dit als klant en schoonmaakbedrijf? Nee. We moeten er dus in deze periode verstandig mee om gaan, en wat nodig is inspanningsgericht aanvullen.
Voor universiteiten en hbo-instellingen hanteren we een frequentiematrix, waarbij we in ruimtecategorieën omschakelen in frequentie bij bepaalde bezettingsgraden. Dan kun je met de bestaande collega’s frequenties verhogen omdat je op andere vlakken minder hoeft te doen. Dat geeft helderheid en zekerheid voor onze klant, al zit daar ook altijd nog maatwerk in.
De medewerkers doen het. Konden zij omschakelen naar de andere manier van veilig werken?
Ik werkte nog niet bij Gom tijdens de eerste golf, maar wat ik merk is dat de inspanningen tijdens de eerste golf helpen tijdens deze tweede. Een groot compliment voor onze hele organisatie, vooral van onze rayonleiding werd enorm veel gevraagd op dit vlak. Wat me ook opvalt is de ongelofelijke veerkracht van onze mensen. Schouders eronder en gaan. Echt niet makkelijk, maar ze doen het.
Natuurlijk vraagt het nog steeds aandacht. In onze maatschappij is het bewaren van afstand soms een uitdaging en dat is bij schoonmaak tijdens daguren niet anders. We informeren en begeleiden onze mensen. Ze dragen hesjes met verzoek op afstand en wij hanteren een mondkapjesbeleid op locatie. We stuurden onlangs daarom in totaal 18.000 mondkapjes naar onze mensen en informeerden onze klanten erover. Als goed werkgever willen wij deze verantwoordelijkheid pakken.
Flexibiliteit: hét kernbegrip voor de toekomst?
Zeker heel belangrijk. Ook uit ons marktonderzoek bleek al dat de behoefte aan flexibiliteit enorm stijgt. De zorgsector en voedingsmiddelenindustrie hebben mogelijk een status aparte, maar het thuiswerken heeft impact op structurele kantoorbezettingen, het online onderwijs op campusgebruik en ga zo maar door. Dus ja, flexibiliteit en meebewegen worden kernwoorden. Dat vraagt om een nieuwe blik, nieuwe tools én aanpassing van je interne organisatie. Flexibiliteit heeft zeker een meerwaarde en zal steeds belangrijker worden. Er is voor de schoonmaaksector een mooie taak weggelegd om hiermee onze klanten te ondersteunen!
